ٽائپ 1 ذیابيطس

ٽائپ 1 ذیابيطسهڪ حالت آهي جيڪو پينڪريٽڪ جزائر جي انسولين پيدا ڪندڙ بي-سيلز جي خودمختاري نقصان جي ڪري ٿي، عام طور تي انسولين جي شديد کوٽ جي ڪري ٿي.ٽائپ 1 ذیابيطس ذیابيطس جي سڀني ڪيسن جي لڳ ڀڳ 5-10٪ جي حساب سان آهي.جيتوڻيڪ واقعا بلوغت ۽ بالغ ٿيڻ جي شروعات ۾ چوٽي تي پهچي ويندا آهن، نئين-شروع ٿيندڙ قسم 1 ذیابيطس سڀني عمر جي گروپن ۾ ٿيندي آهي ۽ قسم 1 ذیابيطس وارا ماڻهو بيماري جي شروعات کان پوء ڪيترن ئي ڏهاڪن تائين جيئرا رهندا آهن، اهڙي طرح مجموعي طور تي قسم 1 ذیابيطس جو پکڙجي ٿو. ٻارن جي ڀيٽ ۾ بالغن ۾ وڌيڪ، بالغن ۾ ٽائپ 1 ذیابيطس (1) تي اسان جي توجه جو جواز پيش ڪندي.ٽائپ 1 ذیابيطس جو عالمي پکڙجڻ 5.9 في 10,000 ماڻهن تي آهي، جڏهن ته واقعا گذريل 50 سالن ۾ تيزي سان وڌيا آهن ۽ هن وقت اندازاً 15 في 100,000 ماڻهون في سال آهي (2).
هڪ صدي اڳ انسولين جي دريافت کان اڳ، ٽائپ 1 ذیابيطس سان لاڳاپيل هئي زندگي جي اميد چند مهينن جيتري مختصر.1922 جي شروعات ۾، جانورن جي پينڪرياز مان نڪتل خارجي انسولين جا نسبتا خام نڪتل، قسم 1 ذیابيطس وارن ماڻهن جي علاج لاءِ استعمال ڪيا ويا.ايندڙ ڏهاڪن دوران، انسولين جي مقدار کي معياري بڻايو ويو، انسولين جو حل وڌيڪ خالص ٿي ويو، نتيجي ۾ گھٽتائي مدافعتي صلاحيت، ۽ اضافو، جهڙوڪ زنڪ ۽ پروٽامين، عمل جي مدت کي وڌائڻ لاء انسولين حل ۾ شامل ڪيا ويا.1980 جي ڏهاڪي ۾، نيم مصنوعي ۽ ٻيهر ٺهندڙ انساني انسولين ٺاهيا ويا، ۽ 1990 جي وچ ۾، انسولين اينالاگ موجود ٿي ويا.بيسل انسولين اينالاگز ڊگھي عرصي جي عمل سان ٺهيل هئا ۽ پروٽامين بيسڊ (اين پي ايڇ) انساني انسولين جي مقابلي ۾ فارماڪوڊينامڪ تبديليءَ ۾ گهٽتائي ڪئي وئي هئي، جڏهن ته تيز رفتار ڪم ڪندڙ اينالاگ متعارف ڪرايا ويا هئا ۽ مختصر مدت ("باقاعده") انساني انسولين جي ڀيٽ ۾ تيز شروعات ۽ مختصر مدت سان، نتيجي ۾ گهٽتائي شروعاتي پوسٽريhyperglycemia۽ گهٽ بعد ۾hypoglycemiaکاڌي کان پوءِ ڪيترائي ڪلاڪ (3).

انسولين جي دريافت ڪيترن ئي ماڻهن جي زندگين کي تبديل ڪري ڇڏيو، پر اهو جلد ئي ظاهر ٿيو ته قسم 1 ذیابيطس ڊگهي مدت جي پيچيدگين جي ترقي سان لاڳاپيل آهي ۽ زندگي جي اميد کي مختصر ڪري ٿو.گذريل 100 سالن ۾، انسولين ۾ ترقي، ان جي ترسيل، ۽ گليسيميڪ انڊيڪس کي ماپڻ لاءِ ٽيڪنالاجيون واضح طور تي ٽائپ 1 ذیابيطس جي انتظام کي تبديل ڪري ڇڏيون آهن.انهن ترقين جي باوجود، ٽائپ 1 ذیابيطس وارا ڪيترائي ماڻهو گليسيميڪ هدفن تائين نٿا پهچي سگهن جيڪي ذیابيطس جي پيچيدگين جي ترقي کي روڪڻ يا سست ڪرڻ لاءِ ضروري آهن، جيڪي هڪ اعليٰ ڪلينڪ ۽ جذباتي بوجھ کي جاري رکندا آهن.
ٽائپ 1 ذیابيطس جي جاري چئلينج کي تسليم ڪندي ۽ نئين علاج ۽ ٽيڪنالاجي جي تيز ترقي،يورپي ايسوسيئيشن ذیابيطس جي مطالعي لاء (EASD)۽ جيآمريڪي ذیابيطس ايسوسيئيشن (ADA)18 سالن ۽ ان کان وڌيڪ عمر وارن بالغن ۾ ٽائپ 1 ذیابيطس جي انتظام تي اتفاق راءِ واري رپورٽ تيار ڪرڻ لاءِ هڪ لکڻي گروپ ٺهرايو.لکڻ وارو گروپ قومي ۽ بين الاقوامي ٻنهي هدايتن کان واقف هو ٽائپ 1 ذیابيطس تي ۽ انهي کي نقل ڪرڻ جي ڪوشش نه ڪئي، بلڪه مقصد جي سنڀال جي اهم علائقن کي اجاگر ڪرڻ جو مقصد صحت جي سار سنڀار جي ماهرن کي ڌيان ڏيڻ گهرجي جڏهن قسم 1 ذیابيطس سان بالغن کي منظم ڪرڻ گهرجي.اتفاق راءِ جي رپورٽ بنيادي طور تي موجوده ۽ مستقبل جي گليسيميڪ مئنيجمينٽ حڪمت عملي ۽ ميٽابولڪ ايمرجنسي تي ڌيان ڏنو آهي.ٽائپ 1 ذیابيطس جي تشخيص ۾ تازيون پيش رفت سمجهيو ويو آهي.ٻين ڪيترين ئي دائمي حالتن جي برعڪس، ٽائپ 1 ذیابيطس ان حالت سان فرد تي انتظام جو هڪ منفرد بوجھ رکي ٿو.پيچيده دوائن جي ضابطن کان علاوه، ٻين رويي جي ترميم جي پڻ ضرورت آهي؛هي سڀ ڪجهه وڏي ڄاڻ ۽ مهارت جي ضرورت آهي ته هائپر- ۽ هائيپوگليسيميا جي وچ ۾ ويجهڙائي ڪرڻ لاء.جي اهميتذیابيطس سيلف مئنيجمينٽ ايجوڪيشن اينڊ سپورٽ (DSMES)۽ نفسياتي خيال کي صحيح طور تي رپورٽ ۾ دستاويز ڪيو ويو آهي.جڏهن ته ذیابيطس جي دائمي microvascular ۽ macrovascular پيچيدگين جي اسڪريننگ، تشخيص ۽ انتظام جي وڏي اهميت ۽ قيمت کي تسليم ڪندي، انهن پيچيدگين جي انتظام جي تفصيلي وضاحت هن رپورٽ جي دائري کان ٻاهر آهي.
حوالا
1. ملر آر جي، سيڪريٽ اي ايم، شرما آر ڪي، سندر ٽي جي، آرچرڊ ٽي جي.ٽائپ 1 ذیابيطس جي زندگي جي توقع ۾ بهتري: Pittsburgh Epidemiology of Diabetes Complications Study cohort.ذیابيطس
2012؛ 61:2987-2992
2. موباسري ايم، شيرمحمدي ايم، اميري ٽي، وحيد اين، حسيني فرد ايڇ، غوجازاده ايم دنيا ۾ ٽائپ 1 ذیابيطس جي اڳڀرائي ۽ واقعا: هڪ سسٽماتي جائزو ۽ ميٽا-تجزيو.HealthPromotPerspect2020؛ 10:98-115
3. Hirsch IB، جونيجا آر، بيلس جي ايم، اينٽيلس سي جي، رائٽ اي.انسولين جي ارتقاء ۽ ڪيئن اها ڄاڻ ڏئي ٿي علاج ۽ علاج جي چونڊ.Endocr Rev2020؛ 41:733-755